اینکه مردم در کشور ما می پرسند: علوم انسانی به چه درد میخورد؟ پرسشی تلخ اما سنجیده است. مخصوصاً زمانی که جوانانِ خود را راهی دانشگاه می کنند و به آینده شغلی آنها می اندیشند، جایگاه و شوکتی برای علوم انسانی قائل نمی شوند.
حال عالمان نباید از این پرسش ناراحت شوند؛ چراکه علوم انسانی ما متهم است، متهم به اینکه...
حال عالمان نباید از این پرسش ناراحت شوند؛ چراکه علوم انسانی ما متهم است، متهم به اینکه در قانون، سیاست، مناسبات اجتماعی، مدیریت و اداره امور جامعه و... وظیفه اش را انجام نداده و به دلیل عدم سنخیت با فرهنگ و سبک زندگی مردمان کشور ما ناکارآمد بوده و کمتر کارپردازی نموده است.
به هر حال پذیرش یا رد این اتهام، در کاستن فاصله بین تئوری و واقعیت اجتماعی تأثیری نخواهد داشت و محاکمه عالمان این عرصه نیز سودی ندارد؛چراکه تا علم به بلوغ خود نرسد، نمی تواند وظایفش را به درستی انجام دهد. پس باید به بلوغ علم و علم بالغ اندیشید و از محاکمه آن صرف نظر کرد.
علم بالغ علمی است که نبض تحولات جامعه را در دست دارد و ظهورات آن تمدن ساز است و در زندگی مردم تأثیراتی ژرف و عمیق دارد. شاید عده ای این توقعات را از علوم انسانی نسنجیده و بیش از اندازه بدانند اما مگر جهان غرب این توقع را از علوم انسانی نداشت و برآورده نشد؟ البته در غرب نیز تا قرن نوزدهم که هنوز آثار بحران تمدن غرب پدیدار نشده بود، علوم انسانی کنونی نیز بی معنا بود و تقلیدی از علوم طبیعی به حساب می آمد؛ اما زمانی که بحران های اجتماعی عالم غرب را فرا گرفت و نیاز به برنامه ریزی منسجم برای پیشرفت و نظم زندگی احساس شد، علوم انسانی محلی از اعراب یافت و بر سایر علوم تقدم پیدتا کرد و مبدأ تمدن سازی شد.
حال در دنیایی که ما در آن زندگی می کنیم، با ضعف در علوم انسانی، برنامه ریزی ها ناکارآمد می شوند و به نتیجه نمی رسند و همواره بهره وری پایینی خواهند داشت. کشورها بدون داشتن برنامه توسعه و چشم انداز پیشرفت سرگردانند و در حیرت غوطه میخورند و ادامه حیات آنها در عالم کنونی با مشکل مواجه خواهد شد. در اینجاست که ارزش علوم انسانی آشکار می شود و لزوم توجه به آن و سعی در تکامل اش روشن می گردد.
نکته قابل توجه در این منظر پذیرش یا مقبولیت اجتماعی علوم انسانی است؛ بدین معنا که علوم انسانی باید برخاسته از عقاید، فرهنگ، منش و سبک زندگی جامعه باشد نه تافته ای جدا بافته؛ چراکه این علم ناظم زندگی م مناسبات جامعه استو اگر سنخیتی بین آنها نباشد مشکلی بر مشکلات قبلی افزوده می گردد و تکامل و پیشرفتی حاصل نخواهد شد.
مطلب اصلی این است؛ علمی که به کار تزئین کتابخانه و دانشگاه می‌آید اما زینت زندگی مردم نمی‌شود، نابالغ است و فرزند نامشروع تقلید، ترجمه و تکرار بدون تفکر علوم انسانی غیربومی است که تناسبی با فرهنگ و عقاید جامعه اسلامی ما ندارد.
